Stemtips voor sprekers!

“Could you please speak up?” hoor ik de spreker herhaaldelijk vragen aan de zaal tijdens de groepsdiscussie. Zonder moeite en zonder microfoon vulde zij de ruimte met haar stem. Voor de deelnemers blijkbaar een moeilijke opdracht. In een zaal met zo’n 70 mensen is het lastig om jezelf verstaanbaar te maken.

Als stemcoach observeer ik wat er gebeurt en er vallen mij een aantal dingen op. Zacht volume, binnensmonds praten en een razend tempo komen de verstaanbaarheid niet ten goede. Nu spelen er vast allerlei gevoelens mee, veroorzaakt door angst en verlegenheid. Maar het is toch prettig als je wat tools hebt om duidelijker over te komen.

Als je een vraag stelt, wees er dan van bewust dat je “op het podium” staat. De afstand tussen de spreker en ontvanger blijft hetzelfde, terwijl het voelt alsof je een vraag stelt aan één persoon. Wat er gebeurt is dat mensen zich gedragen alsof ze een één op één gesprek hebben met de spreker en hun stemgeluid niet aanpassen aan de feitelijke situatie. Je neemt, hoe kort ook, de rol over van de spreker.

Bewustwording dus. Maar hoe word je dat? Luisterend naar de spreker op het podium was ik geen minuut afgedwaald. Vond ik het onderwerp interessant? Was ik geïntrigeerd door haar sprankelende persoonlijkheid? Of was het levendige stemgebruik de reden dat ik op het puntje van m’n stoel zat…

De toonhoogte van je stem is bepalend voor de indruk die je geeft. Over het algemeen vinden we het prettig luisteren als de hoogte van een stem zich in het midden en lage gedeelte van het stembereik bevindt. Vaak vind je deze toonhoogte op het moment dat je ontspannen bent. Blijf voor een melodieuze spreekstem variëren rondom je natuurlijke lage spreekstem. Tel zonder nadenken van één tot 10, deze toonhoogte is doorgaans je natuurlijke spreekstem. Tip: als je punten uit je presentatie opsomt, kan je je stem wat omhoog laten gaan en als je een belangrijk punt wilt maken, eindig de zin dan op een lage toon.

Een van de belangrijkste punten is het spreektempo. Wees je bewust van het feit dat jij jouw verhaal zelf al heel goed kent. De luisteraars horen het voor de eerste keer! En met name de eerste paar minuten van je presentatie mag het tempo, voor jouw gevoel, zeer laag zijn. Het publiek is namelijk eerst aan het scannen en let niet alleen op de inhoud van je verhaal. Het voorkómt ook dat je struikelt over je woorden en zo worden onnodige bijzinnen vermeden.

Variatie in volume zorgt ervoor dat je publiek niet in slaap valt. Probeer eens de stem van een marktkoopman na te doen…

Hoe klinkt dat?

Luid en roepend. Uiteraard is dat te luid, maar pas dit type stemgebruik eens toe in de laagte van je stem. Daar klinkt dit stemgebruik warm en gedragen.

Een ander stemgeluid dat we kunnen kopiëren is dat van een nette schooljuffrouw. Wat gebeurt er? Je stem gaat omhoog en het geluid klinkt lichter en lieflijker. Probeer je deze twee stemmen eigen te maken in jouw eigen stemkleur.

En tot slot…

Stiltes geven je boodschap impact.

Eva Wilms is stemcoach bij Great Communicators. Zij traint en coacht sprekers bij het gebruik van hun stem. Heb je een vraag voor Eva of heb je interesse in Stemcoaching? Mail naar info@greatcommunicators.nl. Wil je meer weten over gebruik van je stem tijdens het presenteren? Kom naar een van onze Spreken met Impact workshops.