Zet je je verhaal op papier? Stap niet in deze 4 valkuilen!
Wellicht is het je al overkomen of ligt het op de loer: HET moment waarop je gevraagd wordt om je verhaal te doen. Om je ideeën en inzichten op papier te zetten. Om je gevoel onder woorden te brengen. Om je levenservaring te delen. Het kan zijn dat je er om gevraagd wordt door je baas, een event-organisor, voor het huwelijk van een dierbare, of door een journalist. En je – al of niet – schoorvoetend toestemt. Het kan zijn dat het al tijden in je broeit, dat je het niet meer binnen kunt houden, maar dat je jezelf telkens afvraagt: #hoedan. Als het moment komt dat je gevraagd wordt om jouw verhaal te doen, stap dan in ieder geval niet in de volgende 4 valkuilen.
#1 Beginnen met de conclusie of een samenvatting
Als we ons afvragen welk verhaal we willen vertellen dan beginnen we vaak met het zoeken naar alles omvattende zinnen, die in één keer samenvatten wat we bedoelen. Hoe waardevol die conclusie ook kan zijn, je moet er zéér spaarzaam mee omgaan. Eigenlijk wil je een mooi concluderende of samenvattende zin pas gebruiken aan het absolute einde van je verhaal. Wat er gebeurt is dat we vaak de neiging hebben om te praten vanuit een ‘alwetend’ overzicht, wanneer we terugkijken op ons leven. Maar de ironie is dat we tijdens ons leven dat overzicht helemaal niet hadden. Stap in het moment. Beschrijf de momenten waarin je je belangrijkste lessen hebt geleerd, stap voor stap.. Beschrijf kleuren, geuren, geluiden, alsof je weer terug bent in dat moment. Blijf verre van overzicht of inzicht, neem je publiek mee in het moment, alsof het opnieuw gebeurt! Vaak praten we over ons leven alsof we overzicht hebben. Maar dat overzicht creëren we vaak achteraf pas. Backward Rationalization noemen we dat. Wat Storytelling betreft: overzicht is saai en voorspelbaar, je publiek meenemen naar het beslissende moment is wat inspireert!
#2 Je verhaal vertellen in de verleden tijd
Wanneer we graven in ons geheugen, om terug te halen welke gebeurtenissen nou bepalend zijn geweest voor wie we zijn en wat we doen, dan schrijven we dat logischerwijs in de verleden tijd. Het is immers enige tijd geleden dat we tot bepaalde inzichten zijn gekomen. Maar daarmee distantieer je je (onbewust) van de gebeurtenis en de waarde die de gebeurtenis voor jou op dat moment had. Vertel je verhaal in de tegenwoordige tijd, ook als het gaat over vroeger. Wanneer je vertelt in de verleden tijd neem je in taal afstand van de gebeurtenissen en alles wat er toen door je heen ging. Die afstand maakt je verhaal letterlijk als een gepasseerd station, en dus weinig urgent en relevant. Dat kan nooit de bedoeling zijn!
#3 Schrijven uitstellen en wachten tot het perfecte moment
Zoals David Allen schrijft in zijn Bestseller ‘Getting Things Done’: “Your mind is for having Ideas, not holding them.” Begin met schrijven, schrijf op wat je raakt, wat je inspireert, lees het, herschrijf het, schaaf bij, gooi weg en schrijf opnieuw… De meeste en mooiste verhalen sterven voordat we überhaupt de moeite hebben gedaan het onder woorden te brengen. Om enige referentie te geven uit mijn eigen ervaring: 10% van alles wat ik schrijf gebruik ik uiteindelijk in de definitieve versie. Perfectionisme is de grootste vijand van creativiteit. Of zoals ik in coachingen dikwijls zeg: “perfectionisme streeft naar kwaliteit, maar het moet wel constructief blijven.”
#4 Gênante of pijnlijke ervaringen afzwakken
Niemand wil terug naar het gevoel dat je faalde of dat iets mislukte. Maar het zijn juist die pijnlijke en gênante gevoelens die bepalend zijn voor wie we zijn én ook wat ons menselijk maakt. Juist door de impact van die gevoelens heb je besloten om het voortaan anders te doen. Dit is niet alleen met persoonlijke verhalen zo, dit geldt ook voor een business context. Als alles rooskleurig is en de organisatie in een stijgende lijn van A naar B verloopt, kom je ook niet geloofwaardig over. Het werkt heel krachtig om te vertellen door welke schade en schande je ‘wijs bent geworden’. Embrace the negative. Windowdressing lijkt een aantrekkelijke uitweg voor je ego, je poetst je zelfbeeld wat op en je straalt positiviteit uit. Maar je mist de grootste impact die je hebt: geloofwaardigheid.
Wil je meer leren over storytelling en spanning opbouwen in je verhaal? Katinka en Leander geven samen de opleiding Go Storytelling. Klik hier voor informatie over deze opleiding.