Barbara Putman Cramer: Echt is niet eng

Dr. Woe
13 jan 2014

Authentiek. Dat is zo’n woord dat ik lastig vind om te gebruiken. Vooral als het over sprekers gaat. Is het een manier om uit te drukken dat iemand spreekt alsof niemand luistert? Zoals je kunt dansen alsof niemand kijkt? Zoiets. Voor mij betekent het: spreken in flow. Die ervaring is mooi mede mogelijk gemaakt door de laatste training van de Sprekersopleiding.

Langzaam stroomt de groep binnen in een van de kleinere zalen in de Rode Hoed in Amsterdam. De houten vloer en zware, rode gordijnen doen me denken aan serieuze gesprekken. Maar vanavond geen theorie, of inhoudelijke presentatie. Vanavond gaat het over hoe. Joni begint met de vraag wat we onder authenticiteit verstaan.

Ondanks de variatie aan associaties, is de gedeelde noemer positief: authentiek spreken is gewild. Om de beurt stappen we de kring in om een kort verhaal te vertellen. Middels het opsteken van onze hand geven we aan wanneer iemand authentiek overkomt. Met zulk live feedback is learn-by-doing onvermijdelijk.

Al snel blijkt de ambitie haalbaarder dan gedacht. Eén voor één vallen we van een geregisseerd verhaal in een steeds natuurlijkere manier van vertellen. Per persoon zie ik hoe iemands authenticiteit zich al sprekende aan het publiek onthult.

Terwijl ik aftel hoeveel van ons het podium nog op moeten, schieten de potentiële onderwerpen door mijn hoofd. Vertel ik iets waar ik veel over weet, maar wat moeilijk kort te introduceren is? Of juist een korte anekdote, die ik weer lastiger kan vervolgen? “Niet nadenken, niet nadenken”, zingt mijn hoofd.

Ik stap als laatste het podium op. Mijn verhaal begint al voordat ik het doorheb. Ik voel dat ik geen tekst afdraai, maar de reservekennis mobiliseer die daaronder verborgen zit. De kennis die ik normaal voor lief neem, maar juist de motor is van mijn improvisatie. Terwijl ik alle sprekers aankijk, wordt m’n verhaal direct gevoed door herinneringen van de avond zelf. Zo kan ik eeuwig blijven vertellen. Ik zit in flow.

Flow was voor mij beslist geen onbekend begrip. Aandachtig lezen, schrijven of zelfs hardlopen kan je in een staat brengen waar je een optimale balans ervaart tussen de moeilijkheid van een taak en de specifieke vaardigheden die nodig zijn om die taak succesvol te volbrengen (Csikszentmihalyi, 1990). Ik wist alleen niet dat je flow ook zo bewust kan ervaren, over een korte tijdspanne. En al helemaal niet als er zoveel ogen op je gericht zijn.

Achteraf kan ik het makkelijk verklaren. Flow ervaar je als de situatie in kwestie één van de volgende kenmerken bevat: een duidelijk doel, concentratie, volledig opgaan, verlies van tijdsbesef, directe feedback, evenwicht vaardigheid en uitdaging activiteit, gevoel persoonlijke controle en een intrinsieke beloning, zoals plezier. Tick the box.

Doen alsof niemand kijkt is dus niet meer nodig. Vertrouwen dat er een sweet spot bestaat waar je vaardigheden samenvallen met de spanning van een uitdaging is wél nodig. Bij wie je daarvoor moet aankloppen? Precies, Great Communicators.

Duizendpoot Barbara Putman Cramer heeft naast haar passie voor eten, hart en oog voor duurzaamheid en een druk bezochte blogsite een nieuw doel: spreken met impact. De komende 5 maanden volgen wij Barbara in haar avontuur van de opleiding Spreken met Impact.