Van luisteraar naar dader in 10 minuten
Ik eet graag vlees. Er is weinig waar ik zo van kan genieten als een malse biefstuk met pepersaus of een goed gemaakte verse hamburger. Vlees is het startpunt van mijn menu: bij elke boodschap die ik doe is de vraag wat ik eet bij mijn vlees. Een dag geen vlees gegeten is hetzelfde als een dag niet gegeten.
En dat staat op het punt radicaal te veranderen. Niet omdat ik mezelf heb veranderd, of vlees ineens vies ben gaan vinden, maar door de grandioze woorden van één man, die met een magistrale speech mijn liefde voor vlees met harde hand de nek om draaide. Mijn liefde voor vlees is zo dood als de koe in mijn hamburger – en dat door één speech, van één man. Wat is hier gebeurd?
De man heet Philip Wollen en is de voormalige chef van de Citibank. Momenteel, je snapt het: overtuigd vegetariër. En vooral een onwaarschijnlijke spreker. Hoe doet hij dat? Hoe krijgt hij in tien minuten een zaal en miljoenen YouTube-kijkers zo ver dat je jezelf daadwerkelijk een misdadiger voelt als je daarna nog zin hebt in een karbonaatje?
Dat doet hij zo. Drie korte tips.
Tip 1: Doe er toe.
Hij meent het. En hoe. Zelden zie je in een speech zoveel oprechte woede en verontwaardiging. Meestal staat een spreker erbij alsof het niet zoveel uit maakt wat hij vindt. De spreker straalt uit: “Ja joh, wat ik zeg is ook maar een mening. Als jij wat anders vindt is dat prima.” Vergeet het maar bij Wollen. Zijn hele mimiek, zijn hele lichaamstaal, de afgemeten korte zinnen, de krachtige beeldspraak, communiceren maar één ding: ik heb gelijk en dit is een belangrijk verhaal. Wanneer je niet met me meegaat, ben je een misdadiger. En ik geloof hem! En precies dat is cruciaal. Wanneer je uitstraalt dat het niet zoveel uitmaakt dat je jouw verhaal vertelt, vertel het dan niet! Straal uit dat je bereid bent ervoor te sterven en houd anders lekker je mond.
Tip 2: Vergelijk radicaal.
Het geluid van een stervende walvis is het geluid van Wollens stervende vader. Slachthuizen zijn “vile ignoble gulags of despair”. Het bestek in je hand zijn de nieuwe massavernietigingswapens. Geen metaforisch wapen wordt geschuwd. De vleesindustrie is een holocaust. Mensen zijn een virus. Het helpt ontzettend om geen nuance in je verhaal te brengen. Laat de nuance bij de luisteraar, die is daar slim genoeg voor. Maak je punt en gebruik dus radicale metaforen. Of wil je graag vergeten worden?
Tip 3: Betrek de luisteraar.
In de wereld van Philip Wollen is de luisteraar geen luisteraar, maar is de luisteraar de dader. Het is onze schuld. Of in ieder geval zijn wij degenen die iets moeten doen. Het zijn onze vorken en messen. Wij kopen die winkels leeg. In 2048 zijn de zeeën vergiftigd en is de volgende grote uitsterving een feit. Dat is onze generatie. Wij laten dat gebeuren! We kunnen er niet omheen: passiviteit is een misdaad en in zijn speech worden we rechtstreeks aangeklaagd. En dat is geweldig. Wollen maakt zichzelf niet te missen: je kunt het alleen maar radicaal eens of radicaal oneens zijn. En dat is een verademing.
Ga die speech zien. Ik ga mijn kaassoufflé opbakken…