Wat is jouw ‘echte’ stem?
Wat is jouw ‘echte’ stem?
Een vriendin van mij belde laatst haar huisarts voor een recept. De assistente vroeg haar naar de klachten en ze antwoordde met: “Ik heb volgens mij last van een blaasontsteking.” De assistente viel even stil en concludeerde vervolgens: “Wat vreemd, een blaasontsteking komt bij mannen bijna nooit voor…”
Mijn vriendin, zangeres van beroep, was dit soort reacties gewend, zij is met haar lage stem in de ochtend niet te onderscheiden van een man. Inmiddels kan mijn vriendin door gebruik van zangtechniek meerdere tonen laten horen. Ze is stap voor stap meer kleuren op haar palet gaan gebruiken en kan ze haar stem nu vrijer inzetten.
Hoe werkt een spreker aan zijn stemgeluid?
Hoewel zingen over het algemeen als intensiever wordt ervaren, gebruikt de beroepsspreker zijn stem net zoveel, maar wellicht op een andere manier.
Bewust worden van je eigen stemgeluid is de eerste stap. Hoe neem jij de telefoon op? Hoe stel je jezelf voor? Situaties waarin je normaal gesproken niet let op je stemgebruik.
Als alle ogen en oren op ons gericht zijn, vervallen we regelmatig in onnatuurlijk stemgebruik. De spanningen, die we ervaren vooraf en tijdens een presentatie, worden opgeslagen in onze spieren. We kennen de knikkende knieën, de hoge ademhaling en de strakke gezichten; allemaal spierspanningen. Als deze spieren gespannen zijn kan onze stem anders gaan klinken dan normaal.
Tijdens het spreken worden de stembanden door de ademstroom in beweging gebracht en trillen tussen de 110 en 220 keer per seconde.
Spierspanningen in het gezicht, de nek en de romp beperken het bewegen van de stembanden met als resultaat: de stem klinkt hees, met lucht, geknepen, onduidelijk, gehaast, naar binnen gekeerd, hoog, monotoon etc. De stem reageert dus anders als er spanningen in het lichaam aanwezig zijn.
Net als de zangeres haar zangtechniek kan trainen kan de spreker zijn stem ontwikkelen, gevarieerd gebruiken en zonder problemen gebruik maken van nuances in kleur, volume, tempo en melodie.
Voor theateracteurs en zangers is het heel normaal om vooraf aan een optreden stemoefeningen te doen. De techniek hebben ze al onder de knie en ‘opgewarmd’ zijn ze ook al van binnen: Ze trainen de stem om de spierspanningen te vermijden.
Probeer in normale situaties eens op je spreekstem te letten. Spreek je hoog of laag? Ben je een luide of een zachte spreker? Heb je een hoog of laag tempo? Laat je pauzes vallen?
Eva Wilms is stemcoach bij Great Communicators. Zij traint en coacht sprekers bij het gebruik van hun stem. Heb je een vraag voor Eva of heb je interesse in Stemcoaching? Mail naar info@greatcommunicators.nl.
Wil je meer weten over gebruik van je stem tijdens het presenteren? Kom naar een van onze Spreken met Impact workshops.